Her çift evliliklerinin bir döneminde bebek sahibi olmak ister. Bu istek yaş, cerrahi operasyonlar, kistik sebepler gibi çeşitli nedenlerle doğal yöntemler ile gerçekleşmeye bilir. Bu nedenle çiftler tüp bebek merkezlerine başvuruyorlar. Tüp bebek aslında üremeye yardımcı olan bir sistem. Kısırlık tedavisinden en sık uygulanan tedavi yöntemi olan tüp bebek tedavisi, kadın yumurta hücrelerinin erkek sperm hücreleri ile tıbbi ortamda yani laboratuvar ortamında birleştirilerek, döllenmiş sağlıklı bir yumurta elde etme yöntemidir. Kadın yumurta hücresinin ve erkek sperm hücresinin belli yöntemlerle bir araya getirilerek, ana rahmine yerleştirme sürecidir. Sağlıklı hücreler ayıklanarak bir araya getirilmesi yöntemidir. Döllenme süreci sağlıklı bir şekilde laboratuvar ortamından gerçekleştirildikten sonra yumurtanın bölünme süreci beklenir. Bölünme gerçekleştikten sonra embriyo adı verilen döllenmiş yumurta oluşur. Bu aşamadan sonra sağlıklı gelişim gösteren embriyo anne rahmine yerleştirilir ve doğal bir gebelik süreci başlar. Normal bir hamilelik sürecinden hiçbir farkı yoktur. Tüp bebek tedavisinde iki farklı yöntem bulunmaktadır. Bunlar klasik tüp bebek tedavisi ve enjeksiyon tedavisidir.
Tüp bebek tedavisinde, en sık uygulanan yöntem laboratuvar ortamında döllenen yumurtalar anne rahmine yerleştirilir. Enjeksiyon tedavisinde ise annenin yumurtaları dış ortama alınmadan babanın sperm hücreleri rahime özel yöntemlerle enjekte edilir. Bu iki yöntemden hangisinin tercih edileceğine doktor karar verir. Karar aşamasında hastanın bireysel özellikleri etkilidir. Önemli olan sağlıklı bir gebelik süreci gerçekleştirmektir.
Tüp Bebek Tedavi Aşamaları Nelerdir?
Tüp bebek tedavisi 7 aşamadan oluşmaktadır.
1.Aşama: Muayene ve genel değerlendirme
Çiftin genel muayenesi yapılır, daha önce gördükleri tedaviler ve hastanın öyküsü dinlenir. Varsa önceki tetkikler istenir ve incelenir. Ardından erkeğin sperm ölçümü yapılır ve kan tahlilleri istenir. Anne adayının rahim filmi çekilir. Kromozom ve diğer hastalıkların var olup olmadığına dair analizler de yapıldıktan sonra tüp bebek tedavisi için yol haritası çizilir.
2.Aşama: Hormon
Tüp bebek tedavisinde hormonları düzenlemek ve yumurta kalitesini artırmak için bir takım ilaçlar takviye edilir. Bu işlemin yapılmasının sebebi yumurtanın zamanından önce çatlamasını engellemektir.
3.Aşama: Yumurtaların Uyarılması
Kadının yumurtalarının artmasını ve gelişimini sağlıklı hale getirmek için iğneleme işlemi yapılır. Bu işlemin amacı çok sayıda olgun yumurta elde etmektir. Bu aşamada yumurta sayısı ve kadının yaşı önemlidir.
4.Aşama: Yumurta Toplanması
Anneden enjeksiyon yardımı ile yumurtalar toplanır ve laboratuvar ortamında döllenme işlemi başlatılır. Baba adayından da sperm örneği alınır.
5.Aşama: Klasik tüp bebek yöntemi ya da mikroenjeksiyon yöntemi
Hangi yöntemin uygulanacağı doktor ve hastanın fiziksel durumuna bağlıdır. Klasik tüp bebek yönteminde annenin yumurta hücresi ile babanın sperm hücresi dışarıda bir ortamda döllenmesi için birleştirilerek embriyo oluşumu sağlanırken, mikroenjeksiyon yönteminde babanın spermleri pipet yardımı ile annenin yumurtalarına enjekte edilir.
6.Aşama: Embriyo Transferi
Laboratuvar ortamında yumurta ve spermin birleştirilmesi sonucunda embriyo meydana gelir. Embriyonun gelişimini devam ettirmek amacıyla klasik bir jinekolojik muayene gibi anne rahmine enjekte edilir. Bu aramadan sonra doktorun belirlediği süre içerisinde cinsel birliktelik gerçekleşmemesi gerekmektedir.
7.Aşama: Gebelik haftasını hesaplama
Döllenen embriyo transferinden sonra yaklaşık 12 gün içerisinde gebelik testi yapılması önerilir. Eğer gebelik başladıysa annenin en geç 10 gün içerisinde doktora kontrolünde ultrasona girmesi gerekir. Doktorun muayenesi sonucunda herhangi bir sorun tespit edilmez ve gebelik başarılı bir şekilde ilerlerse ilaç desteği alınması çok önemlidir.
Tüp Bebek Nedir?
İn vitro fertilizasyon olarak tıbben adlandırılan ancak halk arasında tüp bebek olarak bilinen tedavi yöntemi, kadından alınan yumurta hücresi ve babadan alınan sperm hücresinin doğal ortamda değil laboratuvar ortamında birleştirilerek embriyo elde edilmesidir. Elde edilen embriyo anne karnına yerleştirilerek gebelik sağlanmış olur.
Ne Zaman Tüp Bebek Tercih Edilmeli?
Bu süreçte en önemli kriter yaştır. 35 yaş altı kadınlarda gebe kalma ihtimali ve tüp bebek tedavisinin başarı oranı çok daha yüksektir. 35 yaş üstü kadınların zaman kaybetmemek adına 6 ay boyunca deneme yapmaları gerekmektedir. Eğer doğal yollarla gebe kalınamıyorsa tüp bebek tedavisi tercih edilmelidir.
Tüp Bebek Kaç Kez Denenmeli?
Uzmanların önerisi tüp bebek tedavisinin 8 kez denenmesi yönündedir. Daha fazla denemeler de yapılabilir ancak hamile kalma ihtimali oldukça düşüktür.
Kaç Yaşına Kadar Tüp Bebek Tedavisi Uygulanabilir?
Anne adaylarında 45 yaşına varana kadar tüp bebek tedavisi uygulanabilmektedir. Fakat unutulmamalıdır ki 40 yaşın üzerindeki anne adaylarında hamile kalma ihtimali oldukça düşüktür. Dolayısıyla yaş faktörü tedavi sürecini etkilemektedir.
Tüp Bebek Uygulamasında Başarılı Olma Şansı Nedir?
Tüp bebek tedavisinde annenin yaşı, sağlıklı yumurta hücreleri gibi şartlar önemlidir. Başarı oranı bu şartların sağlanması ile iç içedir. 30 yaşın altındaki tüp bebek tedavisi gören kadınlarda başarı oranı yüzde 60’lara kadar çıkabilmektedir. 30 yaş üstü özellikle 40 yaşını geçmiş tüp bebek tedavisi gören kadınlarda ise başarı oranı yüzde 20’lere düşmektedir. Bu sebeple kısırlık var ise yaşın ilerlemesi beklenilmeden tedaviye başlanmalıdır.
Erkeklerde tüp bebek tedavisine başlamak için herhangi bir yaş sınırı yoktur. Erkek her yaşta sperm üretebilmektedir. Ancak 55 yaşından sonra erkeklerde spermin hareketinde azalma ve DNA^sında bozulma gözlemlenmektedir. Bu sebeple de baba adaylarının da erken tedaviye başlaması kaliteli ve sağlıklı sperm elde edebilmek açısından oldukça önemlidir.
Eğer sperm kalitesinden dolayı doğal yollarla çocuk sahibi olunamıyorsa, aşılama yöntemi kullanılmaktadır.
Çoğul Gebelik Riskleri Nelerdir?
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde tüp bebek yönetmeliğine göre 2 taneden fazla embriyo yerleştirilmesi yasaktır. Bir adet embriyo transferinde ise ikiz gebelik olma ihtimali oldukça düşüktür. Nadir olarak rastlanmakla birlikte 2 embriyo transferi verildiğinde ikiz bebek oluşumu 3’te 1 oranındadır. 2 embriyo transferi gerçekleştirildiğinde 3 ya da 4 bebek oluşabiliyor ve nadir de olsa tek yumurta ikizine rastlanabiliyor.
