Şaşılık Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Şaşılık iki gözün birbiri ile olan paralelliğini kaybetmesi sorunudur. Bir gözde toplamda 6 adet kas bulunmaktadır. Bu kaslardan birinde ya da bir kaçında güç azalması olduğu zaman şaşılık meydana gelir. BU sebeple bir göz düz bakarken diğeri sağa ya da sola veya içe ,dışa dönük olabilir. Zaman zaman gözlerde kayma her iki gözde birden de görülebilir. Şaşılığın sebebine göre gözdeki kayma kalıcı ya da geçici olabilir. Tedavi sürecinde erken tanı çok önemlidir. İlk teşhiş için geç kalındığında, görsel problemlerin yanı sıra görme bozuklukları ömür boyu kalıcı hale gelebilmektedir. Doğumdan sonra göz şikayeti olmayan çocukları bile sık sık göz muayenesine götürmek gerekir.
Şaşılığın Nedenleri
Belirli bir neden olmamakla birlikte, sorunlu gebelik dönemlerinin ya da doğumun problemli olması, geçirilen hastalıklar bebeğin şaşı olmasına sebep olabilir. Eğer doğuştan gelen bir şaşılık söz konusu değilse ve 2 yaşından sonra şaşılık görülüyorsa sebebi yüksek ihtimalle göz bozukluklarıdır. Eğer çocuğun şaşılığa yatkınlığı zaten var ise travmalar, yüksek ateş de gözde şaşılığa sebep olabilmektedir. Göz kaslarının koordinasyonu beyin tarafından sağlandığı için, beyin sinirlerinde oluşan felçler de şaşılığa sebep olabilmektedir. Özellikle hipertansiyon ve şeker hastalıkları gibi durumlarda sinirlerde felçler oluşabilir. Buna bağlı olarak gelişen kaymalar şaşılığa sebep olurken, çocuklarda göz tembelliği ileride çift görmeye sebep olacağından kesinlikle tedavi edilmelidir.
Şaşılık Belirtileri
Göz sulanması, ağrı, baş ağrısı, çift görme,üç boyutlu görüntünün kaybolması, bulanık görme,baş veya yüzün bir yana dönük olması,gözde paralelliğin kaybolması şaşılığın en yaygın belirtilerinden biridir. Bebeklik döneminde görünen göz kaymaları, şaşılıklar genellikle yalancı şaşılıklardır. Göz kapaklarının ve burun kökünün genişliği sebebiyle oluşan yanıltıcı bir durumdur. Fakat netlik kazanması açısından doktor muayenesine ihtiyaç vardır. Sürekli olarak aynı gözün kayıyor olması, o gözün daha az alıştığına işaret eder ve önemli bir belirtidir. Bu nedenle tek gözünde kayma olan bebeklerde göz muayenesi şarttır.
Şaşılık Tedavi Yöntemleri
Öncelikli olarak çeşitli testlerden sonra tam ve detaylı göz muayenesi gerekmektedir. Muayene sonrasında şaşılığın türü ve sebebi anlaşıldıktan sonra derecesi ve başka bir rahatsızlık olup olmadığına bakılır. Kişiye göre değişmekle birlikte uygun şartlar altında ameliyat ile şaşılık tedavi edilebilmektedir. Göz kayması eğer ilk 6 ay içerisinde teşhis edildiyse, cerrahi operasyonla şaşılık tedavi edilir. İlk iki yaş içerisinde göz bozukluğundan kaynaklı şaşılıklar gözlük ve destekleyici ilave damlalarla tedavi edilebilir. Gözdeki tembelliği engellemek amacıyla bir gözün kapatılması tavsiye edilir. Şaşılık sorunuyla ilgili en etkili tedavi süreci çocukluk dönemlerinde uygulananlardır. Yüksek oranda başarı elde edilmekle beraber erken teşhis tedavinin başarısı açısından oldukça önemli bir faktördür.
Şaşılıkta Risk Faktörleri Nelerdir?
Şaşılık toplumda % 2-4 oranında görülmekte olup ancak bazı çocuklarda şaşılık gelişme riski daha yüksektir. Ailede şaşılık öyküsünün bulunması, ne kadar çok kuşakta şaşılık varsa sonraki nesillerde şaşılık olasılığı artar. Erken doğum, zor doğum veya düşük doğum ağırlığı olması ve yüksek hipermetropi, hidrosefali (beyinde su toplanması) ve serebral palsili çocuklarda şaşılık oluşma riski daha fazladır.
