Yaşlanma ile birlikte gelen fiziksel değişimlerden etkilenen bir diğer organ da gözdür. Görme organı gözün pupil denen ve ışığın retinaya düşmesini sağlayan bölgesinde yavaşlama görülür. Göz merceği esnekliğini kaybedip ışığa adaptasyonunu yitirir ve görme zorlukları başlar. KKS olarak bilinen keratokonjonktivitis (göz kuruluğu) ortaya çıkar. Göz kuruluğunun ardından gözyaşı hacmi azalır ve görme bulanıklıkları, kızarıklık ve yanma gibi problemler baş gösterir. Tüm bu problemler gibi yaşa bağlı olarak ortaya çıkan bir direkt hastalık ise katarakttır. Yaşla birlikte gözdeki lensin uyumluluk kabiliyeti giderek azalır. Ve lensin etrafında lif tabakası oluşmaya başlar. Bunun sonucunda ise lens sıkışır ve sertleşir. Bunun ardından da lens proteinleri değişime uğradığı için göz çevresinde kahverengi ya da sarı renklenmeler meydana gelir. Bu görme bozukluğunu en yaygın hastalıktır. Ve yine dünya üzerinde kalıcı görme kaybına sebep olan en yaygın hastalıklardan biridir. Tek ve en sık rastlanan tedavisi lensin cerrahi yöntemlerle yerinden çıkarılması ve yapay bir mercek takılmasıdır.
Katarakt Çeşitleri
Kataraktın iki farklı şekli vardır. Doğuştan gelen katarakta konjenital, ileri yaşın etkisi ile ortaya çıkan katarakta yaşlılığa bağlı katarakt ismi verilmiştir. Her iki gözde de ya da tek gözde de meydana gelebilir. Fakat çoğunlukla bir göz diğerinden daha fazla etkilenir. Tedavi edilmediği durumda lekelenmeler giderek artar ve görme kaybı yaşanır. Kişi günlük yaşamını ilerletemez hale gelir. Çoğunlukla yaşlanma ile ortaya çıkan katarakt, doğuştan, sistemik hastalıklar, ilaç kullanımı ve travmalar sonucunda da ortaya çıkabilir. Yeni doğmuş bebeklerde katarakt eğer tüm göz bebeğini kaplayacak şekilde büyük ise derhal operasyonla müdahale edilmelidir. Fakat bebeklere lens implantasyonu yapılmaz. Çünkü fiziksel gelişimi devam etmektedir.
Katarakt Belirtileri Nelerdir?
Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan belirtiler başlangıçta kendini gizleyebilir. Daha sonrasında gözde bulanıklaşma artınca kişiler tarafından katarakt fark edilir. Yaygın olarak, görüşün net olmaması, bulanıklaşması, dumanlı ve puslu olması belirtiler arasında yer alır. Katarakta sahip olan kişiler genellikle renkleri daha solgun görürler. Okuma yazma, araç kullanma gibi eylemlerin yapılması giderek zorlaşır. Bunların dışında diğer belirtileri şu şekildedir; uzağı ve yakını görememe,ışıktan şikayet ve kamaşma,güneşli günlerde görmenin bozulması,bulanık görme, renklerin zor ve soluk algılanması, göz yorgunluğu ve baş ağrısı, gözlük numarasının sık değişmesi, gözlük ihtiyacının azalması, gözlüksüz yakını daha iyi görme, gece görüşünde azalma, derinlik hissinin kaybı gibi belirtiler katarakt hastalığının belirtileri arasındadır.
Katarakt Tedavisi
Öncelikle hastanın öyküsü dinlenir sonrasında oftalmoskop ile göz muayenesi yapılır. Yoğun ışık ile gözün içini görülmesini sağlayan oftalmoskop cihazı, göz merceğinin ne kadar etkilendiğinin görülmesine yardımcı olur. Bazen de rutin muayeneler sırasında da katarakt teşhisi koyulabilmektedir. Diyet, ilaç tedavisi ile önlenemez. Tek tedavi yöntemi cerrahi müdahaledir. Hastalık başlangıç seviyesindeyse gözlük reçete edilerek günlük işlerin yapımı kolaylaştırılabilir. Ancak kesin çözüm değildir.
Katarakt Ameliyatı
Kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleşen operasyon, lokal anestezi ile gerçekleştirilir. 2 ile 3 mm. gibi küçük bir tünel oluşturulur ve fakoemülsifikasyon tekniği ile bulanıklaşan mercek, ultrasonik titreşimler ile parçalanarak çıkartılır. Ardından göz içine yüksek kalitede yapay monofokal ya da multifokal lens yerleştirilerek görme duyusu iyileştirilir. Ameliyat yarım saat sürer ve kişi aynı gün taburcu olur. Katarakt iki gözde de mevcut ise aynı ameliyat içerisinde iki göze de müdahale edilmez. Hasta ameliyattan sonra gözünü kullanmaya devam edebilir.
Katarakttan Nasıl Korunulur?
Oluşumunu engellemek mümkün olmasa da bazı önlemler alınabilmektedir. Güneş ışığından korunmak, direkt güneşe bakmamak önemli önlemler arasındadır. Bunun yanı sıra Sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek ve şeker hastalığını kontrol altında tutmak da katarakttan korunmak için dikkat edilebilecek noktalar içindedir.
