Çocuk sahibi olmak isteyen ve çeşitli sebeplerle çocuk sahibi olamayan çiftlerin en sık başvurduğu yardımcı üreme sistemi olan tüp bebek tedavisi, sperm ve yumurtanın laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenme işleminin gerçekleştirildiği bir yöntemdir.
Döllenme Nasıl Gerçekleşir?
Anneden alınan yumurta hücresini, babadan alınan sperm hücresi ile dış ortamda birleştirilip döllendirilmesi uygulaması iki tüp bebek uygulamasında da gerçekleştirilen bir yöntemdir. Babadan alınan sperm hücresi annenin yumurtasına da mikroenjeksiyon uygulaması ile enjekte de edilebilir. Anneden ve babadan alınan hücrelerin sağlıklı olması bu işlemin olumlu sonuçlar verebilmesi için en önemli şarttır. Bu sebeple de anneye ve babaya tüp bebek uygulamasından önce sağlıklı döllenme sağlanabilmesi için uyarıcı ilaçlar verilerek döllenme işlemine hazırlık başlatılır. Ne kadar fazla sağlıklı yumurta elde edilirse işlemin başarılı olma şansı çok daha yüksektir.
Klasik Tüp Bebek Uygulaması
En sık uygulanan klasik tüp bebek tedavisinde, kadından alınan yumurta hücresi dölleme işleminden önce yaklaşık olarak 4 saat özel bir besi alanında bekletilir. Daha sonrasında erkekten aynı gün alınan sperm hücresi ile birleştirilir. Ardından döllenme süreci beklenir. Bekleme süresi yaklaşık olarak 18 saat kadardır.
Mikroenjeksiyon Uygulaması
Bu uygulamada kadından yumurta alınarak laboratuvar ortamında işlem yapılmaz. Erkekten alınan sperm hücresi enjeksiyon yardımı ile kadının yumurtasına yerleştirilir. Bu işlem genellikle spermin hareketinin az olması gibi durumlarda ya da kadında yumurta sayısının az olduğu durumlarda tercih edilen bir yöntemdir.
Embriyo Transferi Nasıl Gerçekleştirilir?
Tüp bebek uygulaması gerçekleştikten sonra annenin yumurta hücresi ve babanın sperm hücresi döllendikten sonra embriyo oluşmuş olur. Laboratuvar ortamında döllenen embriyolar, uzmanlar tarafından kontrol edildikten sonra ana rahmine tekrardan yerleştirilir. Ana rahmine yerleştirilmesi işlemi klasik bir jinekolojik muayene sistemi gibi gerçekleştirilir. Kadın hastanın anesteziye ihtiyacı kalmaz çünkü ağrısız ve acısız bir işlemdir. İşleme kültür sıvıları ile vajinaya yerleştirilmesi ile başlanır. Embriyolar katater denilen bir boru sayesinde vajinanın içerisine transfer edilir. Bu işlem sırasında ultrason aletinden yardım alınır. İşlem bittikten sonra hastanın vücudu zorlayıcı hareketlerden kaçınması istenir. Cinsel birliktelik hamilelik gerçekleşene kadar önerilmez.
Hangi Durumlarda Uygulanır?
Eğer normal yöntemlerle yani erkek spermi hücresi kadın yumurta hücresi, doğal yollar gerçekleşen cinsel birleşme sonucunda birleşmiyorsa, kanallarda bir tıkanıklık mevcut ise, çeşitli cerrahi işlemler sonucunda yumurtalıklarda gelişen sorunlar sebebiyle döllenme gerçekleşemiyorsa, ihtiyaç duyulan dölleme işlemi laboratuvar ortamında gerçekleştirilerek, hamilelik gerçekleştirilebilir. Ovulasyon ve iğnele işlemleri hamileliği tetiklemiyorsa tüp bebek yöntemi tercih edilir. Bu tip döllenme ve embriyo transferleri ile hamile kalma ihtimali yükseltilir. Kısırlık, endometriozis, spermlerin hareket düşüklüğü, sperm sayısının az olması, kadında polikistik oluşumlar, tüp bebek uygulamasının tercih edilmesinin örneklerindendir. İleri yaşta hamile kalmak istenmesi özellikle 40 yaş üstü kadınlarda, yumurta sayısında azalma görülmektedir. Bu sebeple hamile kalmak isteyen ve bebek sahibi olmak isteyen anne adaylarının suni döllenme ve embriyo transferi sayesinde bebek sahibi olma şansları verilmiş olur. Tüp bebek tedavisinde döllenme işleminin laboratuvar ortamında gerçekleşmesi ve sonrasında anne rahmine yerleştirilmesi dışında normal bir gebelikten hiç bir farkı yoktur. Dölleme işlemi sağlıklı ve başarılı bir şekilde gerçekleştikten sonra bebek anne karnında doğal yollarla büyümeye devam eder.
Embriyo transferi yapılan çiftlerde hamile kalma ihtimali 40 yaş altı kadınlarda yüzde 50, 40 yaş üstü kadınlarda hamile kalma ihtimali ise yüzde 25’tir.Tüp bebek tedavisinde başarı oranı yaş ve yumurta kalitesi ile ilgilidir. Yaş ilerledikçe hamile kalma ihtimali de düşmektedir. Sağlıklı yumurta hücresi ve sperm hücresi elde etme de oldukça önemlidir.
